با افزایش سنین متوسط عمر، موضوع بازنشستگی مورد توجه قرار گرفت و حمایت‌های بازنشستگی تعریف شد اما این حمایت‌ها در همه جوامع از کارآمدی لازم برخوردار نیست و با وجود افزایش متوسط عمر، سطح کمی و کیفی زندگی سالمندان در بسیاری از جوامع در حال توسعه و پیرامونی که فاقد یک نظام جامع حمایت‌های تأمین اجتماعی هستند، ارتقای چندانی نیافته است و سالمندان در دوران بازنشستگی با مشکلات و چالش‌های فراوانی مواجه هستند.
خود را برای بازنشستگی آماده کنید
اغلب کسانی که بعد از بازنشستگی دچار افسردگی می‌شوند به این دلیل است که هیچ آمادگی‌ای برای ورود به این مرحله نداشته‌اند. دکتر حسینیان درباره نحوه آماده‌شدن این افراد می‌گوید: «وظیفه آماده‌کردن افرادی که به بازنشستگی نزدیک می‌شوند بیشتر بر دوش سازمان‌ها و ادارات است. مدیران باید طی برنامه‌ریزی‌هایی آنها را برای این مرحله آماده کنند؛ مثلا ساعات کاری آنها کم شود تا یکباره رابطه آنها با محیط کار قطع نشود. همچنین این اشخاص باید برای روزهای سالمندی و بازنشستگی‌شان برنامه‌ریزی کنند زیرا داشتن یک برنامه مدون، بازنشسته را سرگرم می‌کند و اجازه نمی‌دهد در انزوا فرو رود».
علایق‌تان را بشناسید
برای برنامه‌ریزی‌کردن باید اول علایق را شناخت. دکتر آناهیتا خدابخشی کولایی- مترجم کتاب «مشاوره با سالمندان»- درباره نحوه برنامه‌ریزی برای دوران بازنشستگی می‌گوید: «در برنامه‌ریزی‌کردن برای اوقات‌فراغت، شخص بازنشسته بهترین فرد است که می‌تواند برای خودش برنامه‌ریزی کند. او با شناختی که از علایق، استعدادها و تجارب خود دارد می‌تواند زمینه‌ای را فراهم کند که از وقت خود به بهترین نحو استفاده کند». به اعتقاد دکتر حسینیان «در این بین نقش خانواده هم بسیار مهم است. آنها هم باید نسبت به این دوران آگاهی‌های لازم را کسب کنند. آنها با تشویق‌کردن فرد به انجام کارهای مورد علاقه‌اش نقش بسزایی در دورنگه‌داشتن وی از بیماری افسردگی دارند».
بازنشستگی و مسائل مالی
با بازنشستگی درآمد مالی فرد کم یا دچار بحران می‌شود. فرد با بازنشستگی موقعیت اجتماعی خود را از دست می‌دهد و به تبع آن موقعیت اقتصادی‌اش نیز دچار بحران خواهدشد. دکتر خدابخشی با نظر به اینکه شرایط سخت مالی در دوران بازنشستگی یکی از عوامل افسردگی است می‌گوید: «مسائل مالی و دوره سالمندی با یکدیگر رابطه تنگاتنگی دارند، زیرا در این دوره سلامت جسمانی سالمندان در خطر است. تنهایی با ازدواج فرزندان یا فوت همسر به سراغ بیشتر این افراد می‌آید و این مسئله باعث بروز مشکلاتی می‌شود. به‌طور مثال فرد در خانه زمین می‌خورد و پایش می‌شکند که این مسئله هزینه‌های زیادی را به او تحمیل می‌کند. آنها به‌دلیل این تنهایی و عدم‌حمایت‌های اجتماعی لازم دچار افسردگی می‌شوند. مهم است که بدانیم بازنشستگان سالمند به گوش شنوایی برای بیان داستان‌ها و تجاربشان نیاز دارند».
